امروزه با پیشرفت روزافزونی که در صنعت خودروسازی به وجود آمده، شاهد ارائه تجهیزات پیشرفته و جایگزینی قطعاتی با مشخصات فنی بالاتر هستیم. این موضوع بهخصوص در صنعت کامیون سازی که یک صنعت بسیار مهم و حساس محسوب میشود، رشد بیشتری داشته است. ازآنجاییکه قطعات کامیون با دقت و تکنولوژی پیچیدهای طراحی و ساخته میشوند، دارای جنس متفاوتی نسبت به قطعات خودروهای عادی هستند. یکی از این قطعات مهم در کامیونها دیفرانسیل است که در ادامه میخواهیم به توضیح کامل درباره انواع دیفرانسیل کامیون، نحوه کارکرد دیفرانسیل کامیون و... بپردازیم. با تهران یکتا عمده فروش لوازم یدکی ماشین سنگین همراه بمانید.
دیفرانسیل کامیون چیست؟
دیفرانسیل کامیون درواقع بخشی از سیستم انتقال قدرت کامیون است که در میان چرخ و گیربکس قرار داده میشود. وظیفه این قطعه تقسیم قدرت ورودی از سوی گیربکس به سمت چرخها است. در ساختار برخی از کامیونها علاوه بر محور عقب، محور جلو نیز تنظیم میشود؛ بنابراین اگر دیفرانسیل در محور عقب قرار داشته باشد بعد از میل گاردان جای میگیرد و اگر در محور جلو باشد پس از گیربکس قرار داده میشود .
اجزای دیفرانسیل کامیون
مانند قطعههای دیگر، دیفرانسیل کامیون نیز از اجزای زیادی تشکیل میشود که باید بهصورت کاملاً دقیق و منظم روی یکدیگر قرار داده شوند تا هماهنگی با هم ایجاد کنند. هدف از به کار گرفتن این تعداد اجزا عملکرد بهتر در کامیون است. ازآنجاییکه کشندهها و کامیونها نسبت به دیگر خودروهای عادی معمولاً تحت شرایط مختلف و خاصی قرار میگیرند؛ بنابراین لازم است تا اجزای دیفرانسیل با فناوری و دقت زیادی ساخته و مونتاژ شوند. از جمله اجزای دیفرانسیل کامیون عبارتاند از:
- اسپایدر
- کلهگاوی
- هرزگردها
- بلبرینگ
نحوه کارکرد دیفرانسیل کامیون
نحوه کارکرد دیفرانسیل کامیون به این صورت است که نیروی تولیدی از سمت گیربکس به دیفرانسیل کامل منتقل میشود و اولین قطعهای که دیفرانسیل آن را درگیر میکند پینیون نام دارد. پینیون ازآنجاییکه به وسیله چرخدنده با کرانویل مرتبط است، باعث حرکت درآوردن این قطعه میشود و درنهایت گرانول باعث چرخش هرزگردها میشود. این مرحله در واقع تنظیمکننده میزان و نوع چرخش چرخها است.
برندهای تولید کننده دیفرانسیل
همانطور که گفته شد، طراحی و ساخت دیفرانسیل کامیون احتیاج بهدقت و زحمت زیادی دارد. در کنار اینها از تکنولوژی بهروز و پیشرفتهای باید برای ساخت آنها استفاده شود. به همین دلیل برندهای تولیدکننده دیفرانسیل محدود هستند و ازجمله مهمترین آنها میتوان به برندهای زیر اشاره کرد:
- راکول (Rockwell)
- ایتون کلارک (Eaton Clark)
- جنرال موتورز (General Motors)
- اسپایسر (Spicer)
- دایملر- مرسدس (Daimler-Mercedes Benz)
- دانا (Dana)
- مان (MAN)
- نیو پراسس (New Process)
- اینترنشنال (International)
- نویستار (Navistar and Planetary)
- بمباردیه (Bombardier Planetary)
علائم خرابی دیفرانسیل کامیون
دیفرانسیل همانند هر قطعه دیگری میتواند دچار خرابی شود که در این صورت بهتر است با صلاحدید مکانیک متخصص تعمیر و یا بهطورکلی تعویض شود؛ بنابراین اگر با علائم زیر روبرو شدید بهاحتمالزیاد دیفرانسیل خودروی شما خراب شده است. مهمترین علائم خرابی دیفرانسیل کامیون عبارتاند از:
- بوی سوختگی از دیفرانسیل
- ساییدگی لاستیکهای عقب
- لرزش و ارتعاش خودرو
- صدای زوزه هنگام فشار دادن پدال گاز
- بریدن پلوس
- بیرون زدن چرخهای عقب
- صدای ضربه در ماشین
- شنیده شدن صدا هنگام دور زدن
- بیرون زدن واسکازین از چرخها
- خرابی کاسه نمدها
- گرم شدن دیفرانسیل
دستگاههای کمکی دیفرانسیل کامیون
با وجود اینکه دیفرانسیل کامیون استحکام و قدرت بسیار بالایی دارد، اما در شرایط خاص ممکن است بنا به هر دلیلی کارایی سابق خود را از دست بدهد؛ بنابراین سازندگان دیفرانسیل سعی کردند تا با اضافه کردن سیستمهای کمکی تا حدودی این مشکلات را برطرف کنند. مهمترین دستگاههای کمکی دیفرانسیل کامیون، جفت کن دیفرانسیل و قفل کن دیفرانسیل نام دارند. این دو سیستم میتوانند به کامیون در شرایط سخت و ناپایدار کمک کنند.
قفل کن دیفرانسیل
برای راحتی توضیح ابتدا تصور کنیم که کشندهای با چند تن بار در یک سربالایی شدید و یا در حجم عظیمی از گل در حال حرکت است. در این شرایط ادامه حرکت برای کامیون مقدور نخواهد بود. اینجاست که سیستم قفل کن دیفرانسیل میتواند به کمک شما بیاید.
این سیستم در شرایطی که محورهای متحرک کامیون در حال بکسواد هستند میتواند مؤثر واقع شود، زیرا هنگامیکه دیفرانسیل در حالت هرزگرد قرار دارد به اشتباه نیروی گشتاور را در حالت نامساوی بین چرخها توزیع میکند که این مسئله باعث میشود قفل دیفرانسیل با فعال کردن دف لاک، دیفرانسیل را از مدار خارج کند و در نتیجه تقسیم نیرو را بهصورت مساوی و ۵۰ -۵۰ قرار دهد. این کار باعث میشود حالتی شبیه به چنگ زدن در لاستیکها ایجاد شود در نتیجه کامیون میتواند بهراحتی به حرکت خود ادامه دهد.
جفت کن دیفرانسیل
جفت کن دیفرانسیل سیستمی است که بیشتر در کامیونها و کشندههایی که سه محور دارند دیده میشود. در کامیونهای سه مرحور دو دیفرانسیل قرار داده میشود که دیفرانسیل محور جلویی به میل گاردان متصل است و باید انتقال نیرو را انجام دهد.
دیفرانسیل محور عقب به دیفرانسیل جلو اتصال پیدا میکند و درصورتیکه کامیون حرکات ناپایداری از خودش نشان دهد با فعال کردن جفت کن دیفرانسیل قسمت عقب نیز وارد مدار میشود و از نیروی گشتاور دیفرانسیل جلو تغذیه میکند. در این حالت هر دو محور جلو و عقب کامیون شروع به چرخیدن میکنند و سطح انتقال نیرو به زمین افزایش پیدا میکند. در نتیجه کامیون میتواند بهراحتی به مسیر خود ادامه دهند.
وظیفه انواع دیفرانسیل خودرو
امروزه دیگر تمامی خودروها تقریباً به دیفرانسیل مجهز هستند، اما اگر بخواهیم درباره دیفرانسیل خودرو سنگین صحبت کنیم باید گفت دیفرانسیل کامیون باعث میشود تا خودروها هنگام پیچیدن بهتر هدایت شوند. هنگامیکه یک خودرو وارد پیچ میشود، چرخی که در خارج از پیچ قرار دارد نسبت به چرخی که داخل پیچ است باید مسافت طولانیتری را طی کند. در نتیجه چرخهای عقب نسبت به چرخهای جلو کامیون مسیر متفاوتی را طی میکنند.
همچنین نکته دیگر این است که چرخهایی که داخل پیج قرار دارند نسبت به چرخهای خارج از پیچ کمتر میچرخند. زیرا قوسی که به آنها وارد میشود کوتاهتر است. نتیجهای که در اینجا حاصل میشود این است که اگر هر دو چرخ به یک محور متصل باشند اختلاف دور بین دو چرخ حاصل نمیشود؛ بنابراین علتی که از دیفرانسیل در خودروها استفاده میشود همین است، زیرا دیفرانسیلها کمک میکنند تا چرخهای خودرو در هنگام پیچیدن تعداد دور متفاوتی داشته باشند.
انواع دیفرانسیل کامیون
بهطورمعمول چهار مدل دیفرانسیل در ساخت کامیونها بیشترین کاربرد را دارند. انواع دیفرانسیل کامیون عبارتاند از:
دیفرانسیل باز
در این نوع دیفرانسیلها قسمتی که حامل چرخدنده است رانویر را نگه میدارد. در این چرخدندهها نیز تعدادی چرخدنده هرزگرد قرار دارد که باعث میشود چرخهای کامیون بتوانند تعداد دورههای مختلفی در یک پیچ بزنند. در حالت عادی، دیفرانسیل باز عملکرد خوب و قابل قبولی از خود نشان میدهد، اما اگر از کار بیفتد یا خراب شود با کمبود توان کشش مواجه میشود و قدرتی که به چرخهای کامیون منتقل میشود مقاومت بسیار کمی دارد در نتیجه بهمرورزمان چرخها دارای اصطکاک کم هرز میشوند.
دیفرانسیل قفل شونده
دیفرانسیلها وظیفه دارند تا سرعت چرخش شفتهای یک محور را به صورت ثابت نگهدارند در نتیجه چرخ چپ و چرخ راست مقدار دور یکسانی را طی میکنند.
این دو دیفرانسیلها در دو مدل قفل کننده خودکار و دستی ساخته میشوند که سیستم قفل کننده خودکار ارزانتر است و مزیتی که دارد این است که نیازی به دخالت راننده ندارد، اما تنها عیب آن این است که قفل شدن و باز شدن آن با صدا و ضربه همراه است. سیستم دستی در مقایسه با سیستم خودکار عملکرد بهتری را از خود نشان میدهد اما به مراتب هزینه آن نیز بالاتر است.
انواع دیفرانسیل در کامیون با لغزش محدود (LSD)
در خودروهایی که دیفرانسیلهای با لغزش محدود دارند یک رمپ با تحتفشار گذاشتن کلاچ محورها را قفل میکند. این سیستمها به صورتی است که راننده میتواند قفل دیفرانسیل را در خارج و داخل پیچها کنترل کند.
بهطورکلی باید گفت عملکرد رمپها در دیفرانسیل به وضعیت قرارگیری دریچه گاز بستگی دارد، زیرا سرعت خودرو به وسیله این دریچه تعیین میشود. اما میزان کشش دیفرانسیل در جادههای مختلف مانند شنی، گلی و... متغیر است، زیرا قدرت انتقال میتوانند با توجه به میزان اصطکاک وارد شده به چرخها تغییر کند. نکته دیگر این است که این نوع دیفرانسیلها نمیتوانند به صورت یکباره تمام قدرت را به چرخها ارسال کنند؛ بنابراین درصد کمتری از این قدرت به چرخهایی که اصطکاک کمتری دارند فرستاده میشوند.
دیفرانسیل الکترونیکی
دیفرانسیل الکترونیکی در انواع خودروها بسیار رایج هستند. این دیفرانسیلها با سیستم کنترل پایداری خودروها ارتباط مستقیم دارند و در نتیجه با در نظر گرفتن مقدار سرعت، موقعیت دریچه گاز، نرخ انحراف از مسیر، درجه گردش فرمان و فشار ترمز میتوانند میزان دور زدن محورها را تعیین و اعمال کنند.
سخن پایانی
در پایان امیدواریم که مقاله دیفرانسیل کامیون برای شما مفید بوده باشد، اما اگر به دنبال قطعات و لوازم کامیون و یا دیفرانسیل کامیون هستید میتوانید با مراجعه به سایت تهران یکتا هر نوع قطعه موردنیاز خودرو خود را به راحتی تأمین کنید.