سنسور اکسیژن یک قطعه کوچک و الکترونیکی است که در برخی از خودروها بر روی منیفولد اگزوز یا در ابتدای مسیر لوله اگزوز نصب میشود. نکتهای که باید به آن توجه شود این است که برخی خودروها یک سنسور اکسیژن و برخی دیگر چند سنسور دارد؛ بنابراین این بستگی به مدل خودروی هر فرد دارد.
سنسور اکسیژن یک عنصر بسیار اساسی در موتور هر خودرو محسوب میشود. اگر این سنسور بنا به هر دلیلی کارایی درست خود را از دست بدهد، میتواند مشکلات زیادی را در کل فرایند احتراق داخلی به وجود آورد. هنگامیکه سنسور اکسیژن دچار مشکلاتی شود علائم خرابی آن بروز میکند، اما این علائم چیست؟ ما در اینجاییم تا به به این سوال پاسخ دهیم، زیرا در ادامه میخواهیم درباره علائم خرابی سنسور اکسیژن و علت خرابی سنسور اکسیژن صحبت کنیم.
لوازم یدکی اتوبوس و کامیون را از فروشگاه تهران یکتا فعال در زمینه فروش لوازم یدکی ماشین سنگین تهیه کنید.
سنسور اکسیژن چیست؟
سنسور اکسیژن برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ توسط کمپانی رابرت بوش معرفی شد و در مدت زمان کمی توانست به سرعت به یکی از مهمترین فناوریهای کاهش انتشار گازهای خروجی از اگزوز تبدیل شود. امروزه از سنسور اکسیژن در انواع مختلفی از خودروهای آمریکایی، آسیایی و اروپایی استفاده میشود.
وظیفه این سنسور نظارت کردن بر میزان اکسیژن موجود در اگزوز است. سنسور اکسیژن انواع مختلفی دارند. یکی از آنها سنسورهای کلاسیک نامیده میشود و جزء مدلهای قدیمی این سنسور محسوب میشوند. همچنین سنسورهای دیگری به نام سنسور سوخت به هوا یا AFR وجود دارد که میتوانند مقدار اکسیژن موجود در اگزوز را تشخیص دهند.
اگر سنسور اکسیژن بنا به هر دلیلی به خوبی کار نکند یا معیوب باشد میتواند به محیط زیست و خودرو آسیبهای زیادی وارد کند، زیرا ترکیب نادرستی از اکسیژن و سوخت در موتور تشکیل میشود که باعث به وجود آمدن آلایندههای بیشتری از اگزوز میشود.
سنسور اکسیژن چگونه کار میکند؟
مقدار اکسیژن موجود درون موتور به عوامل دیگری مانند ارتفاع، فشار فشارسنج و دمای موتور بستگی دارد. هنگامیکه سطح اکسیژن در پایینترین حد خود قرار دارد، نتیجه آن ترکیبی قوی است به این معنی که مقدار زیادی از سوخت پس از احتراق باقی میماند. اما از طرفی دیگر هنگامیکه میزان اکسیژن در بالاترین سطح خود قرار دارد نتیجه ترکیبی ضعیف است. به هر حال هر دو نتیجه نامطلوب هستند و سنسور اکسیژن از این موضوع مطلع است و به سرعت سیگنال را به واحد کنترل موتور ارسال میکند تا بتواند مقدار سوخت واردشده به موتور را تنظیم کند.
در واقع سنسور اکسیژنی که در خودرو وجود دارد مقدار اکسیژن را از گازهای خودرو اندازهگیری میکند. پس از ارسال اطلاعات، این اطلاعات توسط ماژول کنترل نیرو بررسی میشوند تا میزان سوخت به هوای مناسب برای موتور به سرعت تعیین شود. سنسور اکسیژن ماشین سنگین در اگزوز قرار دارد و کمک میکند تا موتور خودرو به شکلی کارآمدتر به کار خود ادامه دهد. در واقع این کار به کنترل آلایندهها کمک میکند.
هنگام اندازهگیری مقدار اکسیژن، موقعیت مکانی قرارگیری سنسور اکسیژن اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل است که این سنسورها در دو مکان مختلف در داخل خودرو نصب میشوند. سنسورهای اکسیژن پایین دست بین مبدل کاتالیزوری و مبدل صدا خفه کن نصب میشوند، اما سنسورهای بالادست بین مبدل و منیفولد اگزوز قرار میگیرند. مکان دومین اگزوزها پیشرفتهتر است زیرا آنها وظیفه ارسال سیگنالهای سطح اکسیژن به واحد کنترل موتور را در اختیار دارند.
علائم خرابی سنسور اکسیژن
علائم خرابی سنسور اکسیژن بسیار گوناگون هستند اما متداولترین آنها عبارتاند از:
روشن شدن چراغ چک و بررسی آن
هنگامیکه سنسور اکسیژن اشکال داشته باشد یا معیوب باشد، چراغ چک موتور روشن میشود. هنگامیکه این چراغ روشن شود، شما موظفید که خودرو را به نزدیکترین تعمیرگاه نشان دهید، زیرا این چراغ میتواند بنا به دلایل مختلفی روشن شود؛ در نتیجه یک مکانیک مجرب بهتر میتواند درک کند که مشکل از کجاست. اگر وسیله نقلیه شما مسافتهای بسیار طولانی را طی کرده است به احتمال زیاد مشکل از سنسور اکسیژن است که باید تعویض شود.
بعد مسافت پیموده شده، بوی بدی میدهد
اگر سنسور اکسیژن خودرو شما خراب شود، سیستم انتقال سوخت و احتراق به سوخت خاموش میشوند. اگر سنسور اکسیژن معیوب یا از کار افتاد، ترکیب نسبت سوخت به هوا قطع میشود و نتیجه آن این است که سوخت زیادی وارد موتور میشود. در نتیجه مسافت پیموده شده گاز خودرو کاهش پیدا میکند. این سوخت اضافی که در موتور وجود دارد میتواند بوی بسیار نامطبوعی مانند تخم مرغ گندیده داشته باشد و حتی در شرایطی ممکن است دود سیاه رنگی را از اگزوز خارج کند.
برای متوجه شدن هرچه سریعتر این موضوع اگر خودتان مخزن گاز را پر میکنید، لازم است که یادداشت کنید از چند گالن استفاده کردید، اگر چندین بار که مخزن را پر کردید و متوجه شدید که بیشتر از حد طبیعی است باید ماشین خود را به یک مکانیک حرفهای نشان دهید.
عملکرد نادرست موتور
هنگامیکه سنسور اکسیژن خراب میشود ممکن است متوجه شده باشید که خودروی شما به شکل نامنظم و یا ناهنجاری کار میکند. همچنین ممکن است مشکلات دیگری مانند کم شدن قدرت و توقف را در خودرو خود مشاهده کنید. از آنجایی که سنسور اکسیژن میتواند به کنترل زمان موتور و نسبت میزان هوا به سوخت کمک کند؛ بنابراین سنسور معیوب این کارکردهای صحیح را دچار اختلال میکند که نتیجه آن عملکرد نادرست موتور و یا متوقف شدن آن است.
بالا بودن دور موتور در زمان توقف خودرو
به طور کلی نرخ عادی دور موتور هنگامیکه خودرو در یک سطح صاف توقف کرده زیر ۱۰۰۰ است. اما اگر متوجه شوید که دور موتور خودروی شما تا ۲۰۰۰ یا ۳۰۰۰ بالا میرود یک مشکل جدی در خودرو شما به وجود آمده است. این موضوع میتواند نشاندهنده معیوب شدن سنسور اکسیژن باشد. از آنجایی که این سنسور میتواند به کنترل زمان موتور کمک کند؛ بنابراین اگر خراب شود باعث بالا رفتن دور موتور و یا نامنظم شدن ریتم موتور میشود.
چگونه خرابی سنسور اکسیژن را تشخیص دهیم؟
اگر شما یک ابزار کارآمد برای تشخیص سنسور اکسیژن معیوب دارید، میتوانید خودتان به تنهایی مشکل را تشخیص دهید. این دستگاه شامل یک رابط، دستگاه دیاگ و یک ولتسنج دیجیتالی است. کاری که باید انجام دهید این است که سیمهایی که سنسور اکسیژن را احاطه کردهاند را بررسی کنید و مشاهده کنید که آیا این سیمها در شرایط مناسب قرار دارند یا خیر. سپس باید موتور خودرو را روشن کنید و منتظر باشید تا گرم شود.
با انواع دیاگ ماشین سنگین آشنا شوید.
هنگامیکه حدود ۲۰ دقیقه با خودرو رانندگی میکنید موتور به اندازه کافی گرم میشود. پس از انجام این کار میتوانید موتور خودرو را خاموش کنید و تشخیص را انجام دهید. بسته به جایی که سنسور نصب شده است میتوانید با استفاده از جک ماشین را بلند کنید و آن را به شکل ثابت نگه دارید.
اگر سنسور اکسیژن دو یا سه سیم داشته باشد شما باید کاوشگر قرمز را به سیم سیگنال متصل کنید و کاوشگر سیاه را به پایه مناسبی در موتور خودرو وصل کنید. اگر سنسورهای اکسیژن چهار سیم داشتند کاری که باید انجام دهید این است که کاوشگر سیاه را به سیم پایه سنسور متصل کنید. پس از اینکه تمامی اتصالات را برقرار کردید، حالا نوبت آن است که موتور راه اندازی کنید و سیگنالهای ولتاژ بر روی ولتسنج را اندازهگیری کنید. به طور معمول ولتاژ سنسور باید در محدوده ۰/۱ تا ۰/۹ ولت باشد. در نتیجه یک سنسور معیوب میتواند سیگنالهای متفاوتی را تولید کند به طور مثال سیگنالها میتوانند خیلی پایین یا خیلی بالا باشند.
زمان تعویض سنسور اکسیژن
همانطور که میدانید، سن خودرو در طول عمر سنسور اکسیژن اهمیت زیادی دارد. به طور مثال آن دسته از خودروهایی که بین سالهای ۱۹۷۶ تا اوایل ۱۹۹۰ ساختهشدهاند نیاز دارند تا در هر ۵۰ هزار تا ۸۰ هزار کیلومتر سنسور اکسیژن خود را تعویض کنند. دیگر سنسورهای اکسیژنی که از اواسط دهه ۸۰ تا دهه ۹۰ بر روی خودروها نصبشدهاند باید به ازای هر ۱۰۰ هزار کیلومتر، تعویض شوند. اما در خودروهای مدرن امروزی این سنسور میتواند در ازای هر ۱۶۰ هزار کیلومتر حرکت تعویض شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم درباره علائم خرابی سنسور اکسیژن صحبت کنیم. به طور خلاصه شما به عنوان یک راننده موظف هستید که همیشه سنسور اکسیژن را در شرایط سالم نگه دارید و آن را در مدتزمانهای معین تعویض کنید تا باعث صرفهجویی در مصرف سوخت شوید. این کار همچنین میتواند باعث کاهش انتشار آلایندههای موجود در اگزوز خودروی شما شود و همه اینها بستگی به تشخیص علائم خرابی این سنسور دارد. اگر شما راننده خودرو هستید و به دنبال قطعات خودرو میگردید، پیشنهاد ما به شما این است که حتماً به سایت تهران یکتا سر بزنید.
فروشگاه تهران یکتا توانسته با تولید قطعات مورد نیاز انواع خودروها مانند خودروهای سواری، خودروهای سنگین، خودروهای نیمه سنگین و... نیازهای مشتریان خود را به طور کامل برآورده کند. همچنین فروشگاه تهران یکتا میتواند به تمامی نمایندگیها، رانندگان، فنی کاران و قطعه فروشان خودروهای سنگین قطعات و خدمات مورد نیاز آنها را در کمترین زمان ممکن تأمین کند.