اگر تصمیم دارید یک خودروی جدید بخرید، اما نمیتوانید بین موتورهای دیزلی و بنزینی یکی را انتخاب کنید بهتر است ابتدا تفاوتهای هر موتور را با یکدیگر مقایسه کنید، زیرا دانستن تفاوتها و مقایسه کردن و همچنین دانستن مزایا و معایب هر کدام از آنها به شما کمک میکند تا بهتر بتوانید تصمیم بگیرید که کدام وسیله برای شما مناسبتر است؛ بنابراین در ادامه میخواهیم درباره تفاوت موتور دیزل و بنزینی صحبت کنیم، اما قبل از آن لازم است تا با ویژگیهای موتورهای دیزلی و بنزینی آشنا شویم.
برای خرید لوازم یدکی ماشین سنگین کلیک کنید.
موتورهای بنزینی
موتورهای بنزینی جز موتورهای احتراق داخلی هستند و دارای جرقه اشتعالی هستند که با سوختهای فرار مانند بنزین کار میکنند. در موتورهای بنزینی هوا و سوخت از طریق فشرده سازی با یکدیگر مخلوط میشوند.
موتورهای دیزلی
موتورهای دیزلی مانند موتورهای بنزینی نوعی از موتورهای احتراق داخلی هستند و به عنوان موتور احتراق تراکمی نیز شناخته میشوند. در موتورهای دیزلی سوخت به داخل محفظه احتراق تزریق میشود و با دمای بالا در این محفظه دچار اشتعال میشود.
موتورهای دیزلی فقط میتوانند هوا را فشرده کنند و نمیتوانند سوخت را فشرده کنند و هنگامی که سوخت به محفظه احتراق وارد میشود، خود به خود احتراق مییابد. تزریق سوخت در داخل محفظه احتراق با دمای بالا میتواند انفجار های لازم برای حرکت پیستونها را بدون ایجاد دخالت جرقه داخلی ایجاد کند. پیشتر در تهران یکتا به صورت کامل درباره اینکه موتور دیزل چگونه کار میکند توضیح دادیم، برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید.
تفاوت موتورهای دیزلی با موتورهای بنزینی
در اکثر خودروهایی که در حال حاضر ساخته میشود، موتورهای دیزلی و بنزینی به کار میرود. علیرغم اینکه این موتورها شباهتهای بسیار زیادی به یکدیگر دارند اما قصد داریم در ادامه چند مورد از مهمترین تفاوتهای آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم:
مقدار مصرف
اولین فرق موتور دیزل با بنزینی این است که موتورهای بنزینی هم سوخت و هم هوا را به داخل محفظه احتراق خود میبرند، اما موتورهای دیزل فقط هوا را وارد محفظه احتراق خود میکنند.
فشرده سازی و قدرت
هم موتورهای دیزلی و هم موتورهای بنزینی هوا را در یک محفظه فشرده میکنند که این فشار باعث انفجار میشود، اما نحوه وقوع انفجار در این دو موتورها متفاوت است.
در موتورهای بنزینی از شمع برای احتراق و مخلوط سوخت و هوا استفاده میشود که پیستون در نهایت به سمت پایین منتقل میشود، اما در موتورهای دیزل با نزدیک شدن پیستون به بالای خط تراکم سوخت و هوا، هوا به مقدار زیاد فشرده میشود که این فشرده سازی باعث میشود پیستون به مقدار کافی داغ شود. این داغ شدن باعث اشتعال سوخت میشود.
بدنه دریچه گاز
تفاوت موتور دیزل و بنزین در بدنه دریچه گاز نیز وجود دارد. به طور کلی خودروهای بنزینی مجهز به بدنه دریچه گاز هستند، اما موتورهای دیزلی به آن مجهز نیستند. هنگامی که پدال گاز فشرده میشود، بدنه دریچه گاز که بین فیلتر ورودی هوا و منیفولد قرار دارد باز میشود که باز شدن آن باعث میشود هوای بیشتری وارد موتور شود در نتیجه برای افزایش سرعت و قدرت باید سوخت بیشتری تزریق شود.
در موتورهای دیزلی هنگامی که پدال گاز فشرده میشود به طور مستقیم میزان سوخت تزریق شده به موتور کنترل میشود.
وزن
از آنجایی که انواع مختلف سوختها به فشار کاری متفاوتی نیاز دارند این امر بر نحوه طراحی کردن موتورهای دیزلی و بنزینی تاثیر میگذارد. به طور کلی فشارهای گستردهای که موتورهای دیزلی تحت تاثیر آنها قرار میگیرند نیاز به آن دارد که موتورهای دیزلی سنگین و قوی باشند؛ بنابراین موتورهای دیزلی نسبت موتورهای بنزینی سنگین وزنتر هستند زیرا برای ایجاد انفجار نیاز به فشار بالایی دارند.
همچنین این موضوع باعث میشود تا جنس قطعات استفاده شده در آن بسیار مقاومتر باشد به طوری که در برابر ضربهها به آن آسیب جدی وارد نشود. اما موتورهای بنزینی در ایجاد فرآیندهای احتراق به ضربه و فشار کمتری نیاز دارند؛ بنابراین طراحی آنها کوچکتر است و مسلما وزن آنها از موتورهای دیزلی کمتر است.
سرعت
سرعت یکی دیگر از تفاوتهای موتورهای بنزینی و دیزلی است. موتورهای بنزینی عموماً دارای سرعت خیلی بیشتری نسبت به موتورهای دیزلی هستند. در واقع میتوان گفت موتورهای دیزلی بیشتر برای کارهای سنگین، آهسته و قدرتی مناسب هستند؛ بنابراین از موتورهای دیزلی در کامیونها، اتوبوسها، بلدوزرها، تراکتورها و به طور کلی ماشینهای سنگین استفاده میشود.
موتورهای بنزینی برای کارهای سبکتر گزینه بسیار خوبی هستند؛ بنابراین در خودروهای سواری بیشتر از موتورهای بنزینی به جای موتورهای دیزلی استفاده میشود.
نسبت هوا به سوخت
موتورهای بنزینی محدودیتی از نظر نسبت هوا به سوخت دارند، اما موتورهای دیزلی میتوانند در محدوده بسیار وسیعی کار کنند. فشار دادن پدال گاز در موتورهای دیزلی نسبت هوا به سوخت را به مقدار زیادی کاهش میدهد به این معنی که سوخت بیشتری در مقایسه با هوای وارد شده تزریق میشود و در نتیجه قدرت اسب بخار را افزایش میدهد. به طور کلی برخی از مشکلاتی که در موتورهای دیزل رخ میدهد و علت آنها عبارتند از:
- مشکلات هنگام راه اندازی: ممکن است مربوط به تراکم ضعیف موتور باشد.
- دود آبی که از اگزوز خارج میشود: دود آبی خارج شده از لوله اگزوز نشان میدهد که موتور در حال سوختن روغن خود است که احتمالاً ناشی از فرسودگی سیلندرها یا پر شدن بیش از حد محفظه روغن است.
- از دست دادن قدرت موتور: میتواند ناشی از فشرده سازی ضعیف موتور باشد. همچنین ممکن است نشاندهنده فرسودگی رینگهای پیستون و سوپاپها باشد که در این صورت نیاز به تعویض دارند.
- افزایش مصرف روغن: اگر متوجه شدید که مکرراً به موتورتان روغن اضافه میکنید، احتمالاً نشتی وجود دارد که نیاز به توجه فوری دارد.
مزایا و معایب موتورهای دیزلی
در ادامه مزایا و معایب موتورهای دیزلی را با هم بررسی میکنیم:
مزایای موتورهای دیزلی
- موتورهای دیزلی کارآمدتر از موتورهای بنزینی هستند.
- هزینه سوخت دیزل بسیار کمتر و ارزانتر است.
- خودروهایی که موتورهای دیزلی دارند میتوانند مسافت پیموده شده زیادی را نسبت به موتورهای بنزینی طی کنند.
- موتورهای دیزلی به گونهای مقاومت بسیار زیادی دارند و عمر طولانیتری نسبت به موتورهای بنزینی دارند.
معایب موتورهای دیزلی
- موتورهای دیزلی باید از جنسی ساخته شوند تا در برابر فشرده سازی زیاد گازها مقاومت کنند، بنابراین هزینه ساخت آنها معمولا بیشتر است.
- موتورهای دیزلی نسبت به موتورهای بنزینی سنگینتر هستند.
سخن پایانی
در این مقاله با تفاوت موتورهای دیزلی و بنزینی آشنا شدید. با شناختن تفاوتهای هر دو موتور میتوانید درک بهتری از نحوه استفاده و کاربرد آنها داشته باشید. این مطلب، مزایا و معایب هر موتور را مشخص میکند.
نکتهای که باید به آن توجه داشته باشید این است که نمیتوان به صورت قطعی ادعا کرد که موتور بنزینی بهتر است یا موتور دیزلی؛ بنابراین بهتر است در هنگام انتخاب یک دستگاه، به نوع و حجم کار، موقعیت مکانی، سرعت و... آن توجه کرد تا مناسبترین انتخاب را داشته باشید. به طور مثال هیچوقت برای مناطق سردسیر از موتورهای دیزلی استفاده نکنید زیرا راندمان کاری آن در هوای سرد پایین میآید. در این مورد موتور بنزینی گزینه بهتری است.