هنگامی که دور موتور کامیون را در پایین‌ترین حالت خود قرار می‌دهیم، یعنی خودرو در حالت ایستاده قرار دارد و هیچ‌گونه حرکتی از خود بروز می‌دهد، اینجاست که سوپاپ ساعتی وارد عمل می‌شود. شاید اسم سوپاپ ساعتی کامیون را کمتر کسی شنیده باشد، اما این سوپاپ نقش مهمی در فرایند پیشران دارد.
اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر توضیح دهیم باید بگوییم که این سوپاپ وظیفه کنترل دور موتور و به اصطلاح میزان گاز خوردن موتور را بر عهده دارد. اگر با سوپاپ ساعتی کامیون آشنا نیستید و قصد دارید تا اطلاعاتی درباره آن کسب کنید با ما همراه باشید زیرا در ادامه می‌خواهیم درباره سوپاپ ساعتی باد، سوپاپ ساعتی اسکور، تعمیر سوپاپ ساعتی و... صحبت کنیم.
با انواع ریتاردر ماشین سنگین آشنا شوید.
سوپاپ ساعتی کامیون چیست؟
پیشرانه‌های درون‌سوز خودروها بر اساس مخلوطی از هوا و سوخت کار می‌کنند. در واقع سه عامل جرقه، اکسیژن و سوخت باعث احتراق و آزاد شدن انرژی در سوخت فسیلی می‌شود. این حرکت اصل و اساس موتورهای درون‌سوز را در خودرو تشکیل می‌دهند که از طریق آن انرژی گرمایی می‌تواند به انرژی جنبشی تبدیل شود و در نتیجه خودرو حرکت کند.
کاملاً طبیعی است که ایجاد تغییر در نسبت سوخت و هوا بتواند به افزایش انرژی تولید شده از موتور منجر شود. در واقع به همین دلیل است که با فشار دادن پدال گاز دور موتور افزایش پیدا کرده و میزان گشتاور خروجی و توان نیز افزایش پیدا خواهد کرد. تمامی این موارد گفته‌شده تحت کنترل سوپاپ ساعتی و دریچه گاز قرار دارد زیرا این دو قطعه با اهمیت، میزان مخلوط هوا و سوخت را تنظیم می‌کنند تا کار کردن موتور خودرو بدون هیچ‌گونه مشکل انجام شود.
![سوپاپ ساعتی کامیون چیست؟]()
وظیفه سوپاپ ساعتی چیست؟
برای توضیع ابتدا تصور کنید که سوار بر خودرویی هستید که پیشرانه آن ۴۰۰۰ دور بر دقیقه عمل می‌کند. این اتفاق در صورت نبود سوپاپ ساعتی می‌تواند رخ دهد و خودرو در هر حالتی با این دور موتور کار خواهد کرد. سوپاپ ساعتی یک قطعه کوچک است که در نزدیکی سیستم اگزوز خودرو قرارگرفته و میزان هوای ورودی را کنترل می‌کند.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که نسبت هوا و سوخت ورودی و پیشرانه باید بر اساس هر موقعیت متفاوت باشد. به طور مثال هنگامی که موتور خودرو در حالت ایستاده و یا درجا فعالیت می‌کند، به تبع نیاز به هوای کمتری دارد و میزان این هوا با افزایش سرعت موتور نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
سوپاپ ساعتی وظیفه تنظیم هوای ورودی را بر عهده دارد و تضمین‌کننده عملکرد پیشرانه است. هنگامی که دور موتور خودرو در پایین‌ترین حد خود قرار داشته باشد، یعنی خودرو در حالت ایستاده قرار دارد و هیچ‌گونه حرکت انجام نمی‌دهد، اینجاست که سوپاپ ساعتی وارد عمل می‌شود و هنگامی که دریچه گاز بسته است تزریق کردن هوا به درون موتور خودرو را ادامه می‌دهد. پس از اینکه راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، دریچه گاز باز می‌شود و هوا به منیفولد ورودی تزریق می‌شود این کار باعث افزایش دور موتور خواهد شد.
![سوپاپ ساعتی باد]()
عملکرد سوپاپ ساعتی چگونه است؟
به طور معمول دور موتور خودرو هنگامی که در حالت درجا کار می‌کند بسته به نوع خودرو شما باید در محدوده بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ دور بر دقیقه فعالیت کند. به این محدوده دور بیکار گفته می‌شود. دور موتور بیکاری در خودروهای سوپر اسپرت و اسپرت کمی بیشتر از خودروهای معمولی است و چیزی حدود ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ دور بر دقیقه است.
بنابراین هنگامی که خودرو روشن است اما راننده پای خود را بر روی پدال گاز قرار نداده، خودرو در حالت درجا کار می‌کند؛ در نتیجه موتور باید حرکت خود را به آرامی ادامه دهد. در این حالت هیچ‌گونه ارتعاش و لرزشی احساس نمی‌شود، زیرا لرزش پیشرانه می‌تواند یکی از نشانه‌های وجود عیب یا اشکال در سوپاپ ساعتی باشد.
سوپاپ ساعتی اسکانیا به طور دائم باز و بسته می‌شود تا هوایی که مورد نیاز است را به درون پیشران وارد کند. نقش این قطعه به خصوص هنگامی که خودرو در حالت درجا قرار دارد بیشتر مشخص می‌شود زیرا در این حالت دریچه گاز بسته است و هنوز راننده تصمیم به حرکت نگرفته؛ بنابراین سوپاپ ساعتی باید با تنظیم میزان هوای ورودی پیشرانه موتور را همچنان در حالت درجا نگه دارد.
![سوپاپ ساعتی اکسور]()
متداول‌ترین مشکل سوپاپ ساعتی چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت دو مشکل اساسی سوپاپ ساعتی بنز را مورد تهدید قرار می‌دهد. این دو مشکل عبارت‌اند از گرفتگی سوپاپ یا خرابی آن. هنگامی که این دو مشکل به وجود آیند عملکرد خودرو در حالت درجا به مشکل برمی‌خورد؛ بنابراین لازم است تا برای برطرف کردن این مشکل حتماً خودرو را به یک تعمیرکار حرفه‌ای نشان دهید، زیرا سوپاپ ساعتی جریان ورود و خروج هوا پیشرانه را کنترل می کند. در نتیجه امکان گرفتگی در آن وجود دارد زیرا هوایی که وارد موتور خودرو می‌شود پاک نیست و دارای ذرات معلق، گردوغبار و آلودگی است.
هنگامی که آلاینده‌ها و ذرات معلق به‌تدریج مجرای داخلی سوپاپ ساعتی را مسدود کنند، باعث به وجود آمدن عملکرد نادرستی در آن می‌شوند. همچنین گرفتگی طولانی‌مدت سوپاپ ساعتی ولوو می‌تواند صدمات و مشکلات گاها جبران‌ناپذیری را برای آن به وجود آورد؛ در نتیجه توصیه می‌شود که در صورت مشاهده هرگونه اشکال در سوپاپ ساعتی فوراً خودرو را به اولین تعمیرگاه نشان دهید، زیرا هرچه زمان بیشتر بگذرد هزینه‌های بیشتری متحمل خواهید شد.
همچنین خرابی یکی دیگر از مشکلاتی است که سوپاپ ساعتی کامیون را تهدید می‌کند. ازآنجایی‌که جریان الکتریکی این قطعه به وسیله یک شیر الکتریکی تأمین می‌شود؛ بنابراین هنگامی که این شیر به دلیل ضربه اصطکاک و یا دلایل دیگر از کار بیفتد دیگر سیگنال الکتریکی به سوپاپ ساعتی منتقل نمی‌شود. در این هنگام است که این قطعه کاملاً از کار می‌افتد و به دنبال آن خودرو دیگر روشن نخواهد شد.
اینترکولر چیست؟
چگونه متوجه شویم که سوپاپ ساعتی دچار اشکال شده است؟
روش‌های بسیار گوناگونی برای شناسایی مشکلات سوپاپ ساعتی وجود دارد، اما باید به این نکته توجه داشته باشید که این روش‌ها عمومی هستند و هیچ قطعیتی ندارند. یعنی شما نمی‌توانید ۱۰۰ درصد مشکل را پیش‌بینی کنید بلکه باید از متخصصین کار کمک بگیرید.
اگر پس از اینکه قطعه را تعویض و یا تعمیر کردید همچنان این مشکل پا برجا بود، شاید اشکال در دیگر قطعات خودرو به وجود آمده باشد؛ بنابراین لازم است تا قطعات دیگر را بررسی کنید. اما به هر حال یکی از اولین نشانه‌های خرابی سوپاپ ساعتی کامیون مشکل در آغاز به کار پیشرانه است به‌طوری‌که اگر این قطعه دچار ایرادی شود، در ابتدای حرکت دچار مشکل خواهید شد.
اگر به این مشکل برخوردید به احتمال خیلی زیاد ممکن است سوپاپ ساعتی خودروی شما دچار مشکل شده باشد. از این جهت لازم است که حتماً این قطعه را مورد بررسی قرار دهید تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید. اگر عملکرد و فعالیت سوپاپ ساعتی دچار اختلال شود ممکن است خودرو شما به طور نامنظم حرکت کند و به اصطلاح ریپ بزند. این مسئله به دلیل عملکرد نادرست سوپاپ ساعتی است که نمی‌تواند مانند همیشه دریچه ورود هوا را باز و بسته کند.
یکی دیگر از نشانه‌های اشکال در سوپاپ ساعتی، جرقه زدن اگزوز است. هنگامی که این قطعه به درستی کار نکند نمی‌تواند مخلوطی از هوا و سوخت را به پیشرانه بفرستد و در نتیجه معمولاً مقدار کمی از سوخت درون مجرا باقی می‌ماند که در نهایت این سوخته وارد اگزوز شده و باعث ایجاد جرقه و آتش در اگزوز می‌شود.
![تعمیر سوپاپ ساعتی]()
سخن پایانی
در این مقاله به توضیح کاملی درباره سوپاپ ساعتی کامیون پرداختیم. اما همانطور که می‌دانید در موتور تمامی خودروها قطعاتی وجود دارد که عملکرد آن‌ها در نهایت باعث کارکرد درست و بدون ایراد پیشرانه می‌شود یکی از این قطعات مهم سوپاپ ساعتی است که وظیفه تنظیم و ترکیب هوا و سوخت را بر عهده دارد.
اگر به دنبال لوکس فروشی لوازم یدکی کامیون و خرید لوازم یدکی ماشین سنگین هستید، میتوانید با مراجعه به سایت تهران یکتا هر نوع قطعه موردنیاز خودرو خود را به راحتی تأمین کنید. فروشگاه تهران یکتا توانسته با تولید قطعات موردنیاز برای انواع خودروهای سبک و سنگین نیازهای مشتریان خود را برآورده کند. همچنین این فروشگاه می‌تواند خدمات و قطعات موردنیاز تمامی نمایندگی‌ها، قطعات فروش خودروهای سنگین و رانندگان را در اسرع وقت به آن‌ها برساند.