در سیستم برق رسانی خودروهای مختلف برخی از قطعات وجود دارند که در گذشته اهمیت بسیار زیادی داشته‌اند، اما با وجود خودروهای جدیدی که امروز توسط شرکت‌های خودروسازی ساخته می‌شوند این قطعات در خودروهای جدید حذف شده‌اند. یکی از این قطعات دلکو نام دارد.
اختراع این قطعه برای اولین بار باعث به وجود آمدن تحول شگفت انگیز و بزرگی در تکنولوژی اتومبیل‌ها شد. در حقیقت این قطعه در سیستم جرقه زنی خودروها قرار دارد و برای اولین بار در سال ۱۹۱۰ بر روی کادیلاک مورد استفاده قرار گرفت. با این حال امروزه که دیگر خبری از دلکو در سیستم جرقه زنی خودروهای مختلف نیست به جای این قطعه از سنسورهایی روی میل سوپاپ و میل لنگ استفاده می‌شود. اگر دوست دارید تا با این قطعه بیشتر آشنا شوید و بدانید که کار دلکو چیست؟ در ادامه می‌خواهیم راجب هر آنچه که باید درباره نحوه عملکرد این قطعه بدانید صحبت کنیم و به سوال دلکو چیست؟ پاسخ دهیم پس با ما همراه شوید.
برای استعلام قیمت لوازم یدکی ماشین سنگین کلیک کنید.
کار دلکو ماشین چیست؟
دلکو با دو کارکرد بسیار اساسی در خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع وظیفه اصلی این قطعه کمک به کویل برای ایجاد جریان برق قوی در خودرو است. اما کارکرد دوم این قطعه به تقسیم برق ایجاد شده در کویل به سیلندر خودرو برای جرقه زدن اختصاص داده شده است. با پیشرفتی که بعدها در زمینه صنعت خودروسازی ایجاد شد و همچنین به دلیل معایب متعدد استفاده از دلکو، این قطعه از خودروها حذف شد. پس از آن به جای دلکو از حسگر یا سنسور میل سوپاپ و میل لنگ استفاده شد. این قطعه وظیفه انتقال اطلاعات مربوط به وضعیت دقیق پیستون به کامپیوتر خودرو را دارد.
به معنای دیگر، دلکو در سیستم جرقه زنی خودروهای کاربراتوری استفاده می‌شد. اگر بخواهیم یک توضیح خیلی خلاصه و ساده درباره دلکو به شما بگوییم، این قطعه در واقع توزیع کننده برق بین شمع‌ها در سیستم جرقه زنی خودرو به حساب می‌آید. در واقع برق ۱۲ ولتی دینام و باطری در قطعه‌ای به نام کوئل به اندازه چندین هزار برابر افزایش ولتاژ پیدا می‌کند تا به منظور احتراق داخل موتور به شمع‌ها وارد شود. با این حال این برق باید میان شمع‌ها به طور کاملاً یکسان و منظم توزیع شود. اینجاست که دلکو در سیستم جرقه زنی نقش مؤثر خود را ایفا می‌کند.
وظیفه دلکو در خودرو چیست؟
اما پس از آشنایی با دلکو، مهمترین سوالی که پیش می‌آید این است که نحوه عملکرد دلکو به چه شکل است؟ اساس فعالیت کردن موتور خودروها بر اساس موتور چهار زمانه است. به این معنی که در هر سیلندر موتور خودرو چهار مرحله شامل مکش، تراکم، انفجار و تخلیه انجام می‌شود. در صورتی که موتور چهار زمانه به درستی کار خود را انجام دهد به یکباره پیستون در راستای سیلندر به سمت بالا و پایین به حرکت در می‌آید. این کار باعث حرکت میل لنگ خودرو می‌شود. در چرخه ۴ مرحله‌‌ای موتور، زمان‌بندی به شدت دارای اهمیت است. در واقع این چرخه باید در هر کدام از سیلندرهای موتور و در یک زمان معین انجام شود تا میل لنگ بچرخد و حرکت به صورت متناوب انجام شود.
در هر کدام از سیلندرها شمع قرار دارد. وظیفه شمع این است که جریان برق را از دلکو دریافت کرده و برای تکمیل فرآیند جرقه زنی از جریان الکتریکی به وجود آمده آن استفاده کند. در واقع دلکو وظیفه دارد برق در زمان مناسب برای تکمیل فرایند جرقه زنی و احتراق به شمع‌های سیلندر منتقل کند. نکته مهم این است که زمان بندی کارکرد دلکو به میل لنگ بستگی دارد. به این صورت که میل لنگ به وسیله میل سوپاپ و میل دلکو زمان کارکرد دلکو را مشخص می‌کند. همان طور که قبلاً هم به آن اشاره کردیم، دلکو برق ۱۲ ولتی باتری و دینام خودرو را دریافت می‌کند و سپس با افزایش ولتاژ چند هزاره به صورت کاملاً یکنواخت و منظم برق را بین شمع‌های سیلندر توزیع می‌کند. در قسمت جانبی دلکو قطعه کوچکی به اسم فیوز دلکو یا شیشه عمر خودرو قرار داده می‌شود. فیوز دلکو نقش بسیار مهمی در کارکرد موتور دارد؛ بنابراین در صورتی که فیوز دلکو دچار مشکلی شود موتور خودرو نمی‌تواند روشن شود.
![کار دلکو ماشین چیست]()
دلکو از چه قطعاتی تشکیل شده است؟
به طور کاملاً جزئی یک دلکو از قطعات زیر تشکیل می‌شود:
- درب دلکو
- چکش برق
- پلاتین
- خازن
- سیم خازن
- صفحه دلکو
- صفحه ثابت دلکو
- بادامک
- وزنه‌ها
- فنر وزنه‌ها
- میل دلکو
- بدنه
- دستگاه خلائی
- پیچ تنظیم دلکو
- فنر و زغال
مهمترین قطعه‌ای که در ساختار دلکو وجود دارد چکش برق است. چکش برق وظیفه قطع و وصل کردن پلاتین‌های دلکو را بر عهده دارد. موقعیت آن به گونه‌ای است که در قسمت بالایی دلکو و روی میل دلکو قرار گرفته است و حرکت آن به صورت چرخشی و دایره‌ای شکل است. در واقع این قطعه جریان الکتریکی وارد شده را که از کوئل آمده است با قطع و وصل کردن پلاتین‌ها به سمت هر کدام از شمع‌ها و در زمان بندی مخصوص به خود هدایت می‌کند. چکش برق درست مانند یک پل ارتباطی عمل کند. هنگامی که این پل برقرار باشد جریان الکتریکی عبور کرده و به سمت شمع‌ها می‌رود.
قطعه مهم دیگر در ساخت دلکو پلاتین‌های آن هستند. این پلاتین‌ها هم دقیقاً قطعاتی هستند که قطع و وصل کردن جریان برق با ولتاژ بالا را بر دوش دارند. پلاتین بر روی صفحه دلکو قرار داده شده و از دو بازو تشکیل می‌شود. یکی از این بازو‌ها ثابت بوده که پلاتین منفی نام دارد و بازوی دیگری متحرک بوده که به آن پلاتین مثبت گفته می‌شود. یک جزء کوچک به نام کنتاکت هم بر روی پلاتین‌ها قرار دارد. در واقع کنتاکت‌ها محل برخورد دو بازوی پلاتین هستند که در آن جریان برق قطع و وصل می‌شود. در صورت خوردگی و پوسیدگی یا هر گونه ایراد به وجود آمده در پلاتین‌ها آن‌ها باعث جرقه نزدن یکی از شمع‌ها و در نهایت بد کار کردن موتور خودرو می‌شوند.
درب دلکو یکی دیگر از بخش‌هایی است که لازم است درباره آن توضیحاتی ارائه دهیم. این درب کاملاً از جنس عایق بوده و اجزای داخلی دلکو را می‌پوشاند. در وسط این درب یک ترمینال مرکزی قرار دارد که به وایر خروجی کویل اتصال پیدا می‌کند. به این معنی که از این ترمینال مرکزی برق به دلکو وارد خواهد شد. در اطراف این ترمینال، ترمینال‌های دیگری وجود دارند که وایر شمع به آن‌ها متصل می‌شود. این ترمینال‌ها در واقع همان خروجی‌های برق دلکو هستند.
بیشتر بخوانید: وظیفه شمع گرمکن در موتور دیزل چیست؟
![اجزای دلکو ماشین]()
چطور دلکو را تنظیم کنیم؟
خارج شدن دلکو از تنظیم در خودروهای کاربراتوری یک اتفاق نرمال و معمولی است. به این خاطر که اگر قرار باشد با هر بار تنظیم کردن دلکو نزد تعمیرکاران مراجعه کنید هم وقتتان تلف خواهد شد و هم مجبور هستید تا هزینه نسبتا زیادی صرف کنید. به همین جهت بهتر است که قبل از مراجعه به مکانیک روش تنظیم کردن دلکو را بلد باشید.
برای تنظیم کردن دلکو باید ابتدا خودرو را روشن کرده و بگذارید که در حالت روشن باقی بماند. اگر دلکو خودرو تنظیم نباشد موتور اتومبیل به صورت کاملاً ناخودآگاه دارای لرزش است و یا بد کار می‌کند. همچنین گازهای خارج شده از اگزوز خودرو صاف نیست. دلکو دارای یک پیچ نگهدارنده است. برای تنظیم کردن باید ابتدا این پیچ را شل کنید تا دلکو بتواند به راحتی حرکت کند. سپس آن را به یک سمت می‌چرخانید. نکته‌ای که باید دقت داشته باشید این است که دلکو را به سمتی بچرخانید که دور موتور افزایش پیدا کند و بتواند راحت‌تر به کار خود ادامه دهد. هنگامی که این کار را انجام دادید، موتور اتومبیل کم کم شروع به ریپ زدن خواهد کرد.
حالا نوبت آن است که دلکو را به جهت عکس بچرخانید. این چرخاندن را آنقدر ادامه دهید که ریپ زدن موتور خودرو متوقف شود. در این هنگام متوجه می‌شوید که هم موتور ریپ نمی‌زند و هم صدایی مانند تپ تپ از آن خارج نمی‌شود. از طرفی دیگر گازهای خارج شده از اگزوز هم صاف خواهند بود. در واقع صاف بودن گازهای خارج شده از اگزوز می‌تواند نشان دهنده عملکرد درست و مطمئن موتور خودرو باشد. هنگامی که به این حالت دست پیدا کردید، به این معنا است که دلکو به درستی تنظیم شده است. قبل از محکم کردن آن کمی گاز را فشار دهید تا دور موتور افزایش بیشتری پیدا کند. اگر موتور خودرو باری دیگر دچار لرزش شد، باید باری دیگر دلکو را کمی بچرخانید و سپس پیچ نگهدارنده آن را محکم کنید. با انجام تمامی نکات گفته شده میتوانید دلکو را در خودرویتان به درستی تنظیم کنید.
سخن پایانی
در این مقاله به سوال دلکو چیست؟ پاسخ دادیم و درباره این قطعه پر اهمیت که به جرقه زنی در خودروها کمک می‌کرد صحبت کردیم. درست است که امروزه این قطعه در خودروهای مدرن حذف شده است اما با این حال نیاز بود تا درباره آن اطلاعاتی کسب کنید. به این خاطر هنوز هم که هنوزه نمی‌توان اهمیت و تحولی که ساخت این قطعه در خودروها پدید آورد را نادیده گرفت.