قطعات داخلی اتومبیل‌ها برای آنکه به صورت بهینه کار کنند و عملکرد مطلوبی داشته باشند باید به صورت منظم توسط مکانیک مورد بررسی قرار گیرند. رادیاتور یکی از مهم‌ترین قطعات یک خودرو است که مراقبت و نگهداری آن از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت خرابی موجب از کار افتادن موتور اتومبیل خواهد شد. اما رادیاتور ماشین چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟
رادیاتور قطعه مهم و مرکزی سیستم خنک کننده خودرو است که وظیفه اصلی آن تنظیم دمای موتور و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد آن است. بنابراین اگر رادیاتور وظیفه خود را به خوبی انجام ندهد، موتور اتومبیل از کار می‌افتد و در برخی مواقع نیز منجر به آتش گرفتن خودرو خواهد شد. از این رو نگهداری منظم و به موقع رادیاتور بسیار مهم و حیاتی است و ارتباط مستقیمی با عملکرد کلی اتومبیل دارد. در ادامه این مطلب سازوکار رادیاتور را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم و شما را با نحوه عملکرد این قطعه کلیدی در خودرو بیشتر آشنا خواهیم کرد. با تهران یکتا همراه باشید.
برای خرید لوازم یدکی ماشین سنگین کلیک کنید.
رادیاتور ماشین چیست؟
رادیاتور یکی از اجزای کلیدی سیستم خنک کننده موتور اتومبیل است که اصلی‌ترین وظیفه آن خنک کردن آب یا مایع موتور خودرو است. این قطعه به عنوان قلب سیستم خنک کننده ماشین در نظر گرفته می‌شود و به کمک فن‌های خنک کننده، حرارتی که در موتور به وجود می‌آید را از طریق آب موتور به بیرون منتقل می‌کند. همانطور که اشاره کردیم، وظیفه اصلی رادیاتور ماشین، تنظیم دمای موتور و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد آن است؛ زیرا اگر دمای موتور بیش از حد معمول افزایش یابد، آسیب جدی به آن وارد شده و منجر به جوش آوردن و از کار افتادن موتور خواهد شد.
مطالعه کنید: خنک کننده روغن موتور چیست
![کار رادیاتور ماشین چیست]()
کار رادیاتور ماشین چیست و چگونه عمل می‌کند؟
وظیفه اصلی رادیاتور ماشین، انتقال گرما و حرارت موتور به بیرون یا همان خنک کردن موتور است. عملکرد رادیاتور به این صورت است که آب گرم از موتور وارد رادیاتور می‌شود و در آنجا انتقال حرارت از آب به محیط بیرون توسط پره‌ها یا فن‌های خنک کننده صورت می‌گیرد. این انتقال حرارت به بیرون منجر به خنک شدن آب شده و سپس آب خنک شده به موتور بازگشت داده می‌شود تا دمای موتور در محدوده مناسب نگه داشته شود.
اگر رادیاتور به خوبی عمل نکند یا دچار مشکل شود، دمای موتور افزایش پیدا کرده و آسیب جدی به قطعات داخلی خودرو همچون سوختن واشر سرسیلندر و نقص فنی در سیستم برق و شمع آن وارد شده که این عوامل در نهایت منجر به از کار افتادن موتور خواهند شد. بنابراین همواره باید از سلامت کامل و عملکرد صحیح رادیاتور اتومبیل خود اطمینان حاصل کرده و میزان آب موجود در آن را بررسی کنید.
برای خرید فن موتور ماشین سنگین روی لینک کلیک کنید.
اجزای رادیاتور ماشین
رادیاتور ماشین از اجزای مختلفی تشکیل می‌شود که هریک از آنها وظیفه خاصی را بر عهده دارند و بر عملکرد یکدیگر تاثیر می‌گذارند. از این رو تمامی اجزای رادیاتور باید به خوبی کار کنند تا این قطعه مهم بتواند سیستم موتور اتومبیل را در دمای مناسب و وضعیت مطلب نگه دارد. مهم‌ترین اجزای رادیاتور اتومبیل شامل:
لوله‌های خنک کننده
رادیاتور دارای یک شبکه از لوله‌های خنک کننده است که آب گرم موتور از آنها عبور می‌کند. این لوله‌ها معمولا از مواد مقاومی مانند آلومینیوم یا مس ساخته می‌شوند.
فن خنک کننده
برخی رادیاتور‌ها دارای فن‌های خنک کننده هستند که جریان هوا را از رادیاتور عبور می‌دهند و به انتقال حرارت از آب رادیاتور به بیرون کمک می‌کنند.
مخازن
رادیاتور ماشین دارای دو مخزن است که به لوله‌های ورودی آب گرم و خروجی آب خنک‌شده متصل می‌شوند و به جریان یافتن آب در رادیاتور کمک می‌کنند.
پره‌های ترموستاتیک
برخی رادیاتور‌ها دارای پره‌های ترموستاتیک هستند که به تنظیم دمای موتور کمک می‌کنند. این پره‌ها ممکن است بسته و باز شوند تا دمای موتور در محدوده مناسب باقی بماند.
مبدل حرارتی
در برخی رادیاتور‌ها، مبدل حرارتی نیز وجود دارد که جریان آب را به جریان هوای خارجی منتقل می‌کند.
مطالعه کنید: اینتر کولر چیست
تمامی این اجزا همگام با یکدیگر کار می‌کنند تا دمای موتور اتومبیل را در محدوده مناسب نگه دارند و از آسیب به آن جلوگیری نمایند. از این رو، بررسی مرتب میزان آب رادیاتور (حداقل هفته‌ای یک مرتبه) و تعمیرات به موقع رادیاتور و سیستم خنک کننده موتور از اهمیت بالایی برخوردار است تا عملکرد بهینه خودرو تضمین شود.
![آب رادیاتور ماشین چیست]()
نشانه‌های خرابی رادیاتور ماشین چیست؟
با گذشت زمان، بخش‌های مختلف سیستم رادیاتور اتومبیل، فرسوده و شده و ممکن است به تعمیر یا تعویض نیاز پیدا کنند. وجود نقص فنی در رادیاتور اتومبیل با نشانه‌هایی همراه است که در صورت مشاهده آنها باید سریعا نسبت به تعمیر آن اقدام کنید تا از بروز آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری نمایید. برخی از شایع‌ترین نشانه‌های خرابی رادیاتور ماشین شامل:
- نشتی مایع خنک کننده (مایع سبز رنگ)
- افزایش زودهنگام دمای موتور
- بیرون آمدن دودهای سفید یا قرمز از رادیاتور
- تغییر رنگ مایع خنک کننده
- شنیدن صداهای غیرمعمول از قسمت جلوی اتومبیل
- وجود نشانه‌هایی از زنگ زدگی در اجزای سیستم خنک کننده
- عدم عملکرد بهینه بخاری اتومبیل (گاهی اوقات نشانه‌ای از خرابی ترموستات نیز هست)
در صورت مشاهده هریک از علائم بالا، در اسرع وقت اتومبیل خود را به یک فرد متخصص نشان دهید تا بتوانید خیلی سریع ایراد فنی رادیاتور را برطرف کرده و از بروز مشکلات جدی جلوگیری نمایید.
مطالعه کنید: علت داغ شدن موتور ماشین چیست
آب رادیاتور ماشین چیست؟
آب رادیاتور یا همان ضد یخ خودرو نوعی مایع خنک کننده است که برای خنک کردن موتور اتومبیل مورد استفاده قرار می‌گیرد. آب رادیاتور، گرما را از موتور می‌گیرد و آن را به کمک رادیاتور به محیط بیرون منتقل می‌کند تا موتور اتومبیل خنک شود. این فرآیند از افزایش دمای بیش از حد و آسیب به موتور جلوگیری کرده و باعث می‌شود تا موتور در دمای مناسب کار کند. آب رادیاتور خودرو معمولا بر پایه گلیکول است که به نسبت 50/50 با آب ترکیب می‌شود تا از یخ زدگی و زنگ زدگی رادیاتور جلوگیری نماید.
آب رادیاتور علاوه بر خنک کردن موتور به حفظ دمای مناسب موتور نیز کمک می‌کند. اگر موتور بسیار گرم شود، ممکن است به قطعات داخلی آسیب برساند و عمر مفید آنها را کاهش دهد. از طرفی دیگر، اگر دمای موتور پایین‌تر از حد معقول باشد، عملکرد بهینه موتور دچار اختلال خواهد شد و به درستی کار نخواهد کرد. آب رادیاتور با تنظیم جریان خنک کننده به میزان مناسب، دمای موتور را در محدوده مطلوب و استاندارد نگه می‌دارد. مایع خنک کننده رادیاتور برای آنکه بتواند در موتور اتومبیل به خوبی عمل کند، باید به صورت دوره‌ای تعویض شود و مقدار آن نیز مورد بررسی قرار گیرد.
زمان تعویض آب رادیاتور اتومبیل به عوامل مختلفی همچون نوع خودرو، شرایط آب و هوایی و میزان مسافت طی شده بستگی دارد؛ اما در حالت ایده‌آل بهتر است آب رادیاتور اتومبیل خود را در ابتدا پس از ۸۰ هزار کیلومتر و پس از آن نیز هر ۴۰ هزار کیلومتر تعویض کنید.
منبع انبساط رادیاتور ماشین چیست؟
منبع انبساط رادیاتور ماشین نیز نقش مهمی را در سیستم خنک کننده موتور خودرو ایفا می‌کند. این قطعه وظیفه کنترل فشار داخل سیستم خنک کننده موتور و کمک به انبساط و انقباض مایع خنک کننده (معمولاً آب و گلیکول) در سیستم را بر عهده دارد. زمانی که موتور خودرو در حال کار است، مقداری گرما تولید می‌شود که موجب انبساط مایع خنک کننده شده و در نتیجه فشار داخل سیستم خنک کننده افزایش می‌یابد. منبع انبساط رادیاتور وظیفه دارد که این انبساط یا افزایش حجم مایع را کنترل نماید. اگر این کنترل به درستی انجام نشود، فشار اضافی ممکن است به رادیاتور یا لوله‌ها آسیب برساند و عملکرد اصلی سیستم خنک کننده را مختل کند.
این قطعه همچنین به تنظیم دمای موتور نیز کمک می‌کند؛ یعنی زمانی که موتور گرم می‌شود، مایع خنک کننده حجم بیشتری پیدا می‌کند و منبع انبساط به تنظیم دمای موتور و جلوگیری از گرم شدن یا سرد شدن اضافی آن کمک خواهد کرد. بنابراین، منبع انبساط رادیاتور یکی از عناصر مهم در سیستم خنک کننده موتور خودرو است که به حفظ عملکرد بهینه موتور و از بروز مشکلات مرتبط با فشار و دمای مایع خنک کننده جلوگیری می‌کند.
هواگیری رادیاتور ماشین چیست؟
آب موجود در رادیاتور و سیستم خنک کننده اتومبیل، وظیفه تخلیه و انتقال گرمای موتور به محیط بیرون را بر عهده دارد. گاهی مواقع این فرآیند به دلیل ورود هوا به داخل لوله‌های سیستم رادیاتور، مختل شده و گرمای موتور در داخل آن محبوس شود. این مشکل در صورت عدم پیگیری، آسیب جدی به موتور وارد می‌کند؛ زیرا در این حالت، هوا به جای آب در لوله‌ها و سیستم خنک کننده جریان پیدا کرده و منجر به افزایش دمای موتور خواهد شد. در این موقعیت باید هواگیری رادیاتور انجام شده و هوای اضافی از رادیاتور خارج شود تا موتور و سیستم خنک کننده مجددا به کار خود ادامه دهند.
اگر هواگیری در سیستم خنک کننده به درستی انجام نشود، دمای موتور تا حد زیادی افزایش پیدا می‌کند و منجر به خرابی و آسیب جدی به آن می‌شود. بنابراین، به منظور حفظ عملکرد استاندارد موتور و جلوگیری از آسیب به آن، هواگیری رادیاتور از اهمیت بالایی برخوردار است و حتما باید توسط افراد متخصص انجام شود.
![هواگیری رادیاتور ماشین چیست]()
جمع بندی
ما در این مطلب موضوع رادیاتور ماشین چیست و چه کاری انجام می‌دهد را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم و شما را با اهمیت این قطعه کاربردی در اتومبیل آشنا کردیم. همانطور که خواندید، رادیاتور اتومبیل بخش مهمی از سیستم خنک کننده موتور است که وظیفه انتقال گرمای موتور و خنک کردن آن را بر عهده دارد. برای حصول اطمینان از عملکرد صحیح رادیاتور اتومبیل بهتر است میزان آب آن را به طور مرتب چک کنید؛ چرا که کاهش آب رادیاتور یکی از نشانه‌های خرابی آن است که باید در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف شود.