اگزوز یکی از اجزای مهم در وسایل نقلیه مختلف است که وظیفه تخلیه گازهای احتراقی از موتور و خروج آلایندههای شیمیایی موجود در سیلندر را بر عهده دارد. گازهای خروجی از اگزوز در حالت طبیعی و ایدهآل بی رنگ هستند؛ یعنی دودی که از یک اگزوز سالم و بی نقص خارج میشود هیچ رنگی ندارد. اما گاهی مواقع و بنابر دلایل مختلف، رنگ دود اگزوز خودرو تغییر میکند و با رنگهایی همچون سفید، سیاه و یا آبی از لوله بیرونی آن خارج میشود. اما رنگ دود اگزوز نشانه چیست و چگونه برطرف میشود؟
تغییر رنگ دود اگزوز به دلیل وجود مشکل در یکی از بخشهای اتومبیل اتفاق میافتد که در واقع نوعی زنگ خطر است تا هرچه سریعتر مشکل مربوط به آن بخش را برطرف سازید. بنابراین خروج دود سفید و سیاه از اگزوز اتومبیل، طبیعی نیست و در صورت مشاهده حتما به دنبال علت و در نهایت برطرف کردن آن باشید. در ادامه این مطلب شما را با نحوه عملکرد اگزوز خودرو آشنا کرده و انواع رنگ دود اگزوز ماشین و علت به وجود آمدن آنها را نیز توضیح خواهیم داد. با تهران یکتا فعال حوزه فروش لوازم یدکی ماشین سنگین همراه باشید.
اگزوز اتومبیل چیست و چه وظیفهای دارد؟
پیش از پرداختن به این موضوع که رنگ دود اگزوز نشانه چیست و چگونه برطرف میشود، ابتدا بهتر است کمی با این قطعه مهم و وظیفه آن در خودرو بیشتر آشنا شوید.
اگزوز یکی از بخشهای اصلی و حیاتی سیستم تخلیه خودرو است که نقش مهمی را در تخلیه آلایندهها و دودهای مضر از موتور اتومبیل بر عهده دارد. اگزوز دارای لولههایی است که گازهای احتراقی موجود از موتور را جمع آوری کرده و آنها را به محیط بیرون انتقال میدهد. اصلیترین وظایف سیستم اگزوز خودرو شامل:
تخلیه گازهای احتراقی
مهمترین وظیفه اگزوز، تخلیه گازهای احتراقی از موتور خودرو است. این گازها شامل اکسیژن، دیاکسید کربن، اکسید نیتروژن و مواد ناخالص دیگر است که تخلیه آنها برای حفظ سلامت موتور بسیار ضروری است؛ زیرا محبوس شدن این گازها در موتور منجر به کاهش عمر مفید آن خواهد شد.
کنترل انتشار آلاینده
سیستم اگزوز شامل کاتالیزورها و سنسورهای انتشار آلاینده است. کاتالیزورها عملکرد انتشارات آلایندههای گازی مانند اکسید نیتروژن (NOx)، کربن مونوکسید (CO) و هیدروکربنها را بهبود میبخشند و این آلایندهها را به مواد بی خطر تبدیل میکنند. سنسورهای انتشار آلاینده نیز بر میزان انتشار این گازها نظارت کرده و به کنترل آنها کمک میکنند.
مطالعه کنید: موتور دیزل چگونه کار می کند
کاهش میزان صدای موتور
سیستم اگزوز دارای قطعهای به نام سایلنسر یا صدا خفهکن است که صداهای ناهنجار موتور را کاهش میدهد.
بنابراین، سیستم اگزوز نقش مهمی را در خودروها ایفا میکند و وظیفه تخلیه ایمن و کارآمد گازهای احتراقی، کاهش انتشار آلایندهها و صدای تولیدی توسط موتور را بر عهده دارد.
رنگ طبیعی دود اگزوز
اگزوز اتومبیل، گازهای مضر و آلایندههای ناشی از احتراق موتور را به صورت دود از آن خارج میکند. این دود معمولا شامل ذرات کربنی، کربن مونوکسید، هیدروکربنها و ذرات معلق دیگر است که در حالت عادی باید کاملا بی رنگ باشد. هرگونه تغییر رنگ در دود اگزوز، نشانه وجود مشکل در بخشهای مختلف اتومبیل است که در صورت مشاهده حتما باید به مکانیک مراجعه کرده و مشکل را برطرف نمایید.
انواع رنگ دود اگزوز نشانه چیست؟
حال که با وظایف اصلی و رنگ طبیعی دود اگزوز آشنا شدید، سوالی که ممکن است برایتان پیش آمده باشد است که انواع رنگ دود اگزوز نشانه چیست و در صورت مشاهده رنگ غیرطبیعی چه کاری باید انجام دهیم؟ همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم، دود اگزوز در وضعیت غیر عادی از حالت بی رنگ به رنگهای مختلفی تغییر پیدا میکند که هریک از آنها نشانهای از وجود مشکل در بخشهای مختلف سیستم خودرو است. در این بخش انواع رنگ دود اگزوز و علت آن را به طور کامل مورد بررسی قرار میدهیم.
دود سفید اگزوز
رایج ترین شکل دود خروجی از اگزوز در واقع دود واقعی نیست. هنگامی که موتور سرد اتومبیل خود را روشن میکنید، خیلی زود شروع به گرم شدن میکند و محصول خروجی آن بخار آب است. این امر باعث ایجاد تراکم در سیستم اگزوز میشود که با افزایش دما در موتور به بخار تبدیل خواهد شد. بنابراین خروج دود سفید از اگزوز در هوای سرد در واقع بخار آبی است که توسط گرمای اگزوز ایجاد میشود. هنگامی که ماشین شما خاموش است، هوا و رطوبت زیادی به سیستم اگزوز وارد میشود، از این رو ایجاد تراکم این رطوبت تا زمانی که بیشتر گرم نشود طبیعی است.
دود سفید اگزوز در هوای سرد به دلیل اختلاف دمای زیاد محیط بیرون با موتور به وجود میآید. اگر این دود سفید (همان بخار آب) تنها دقایق اولیه روشن کردن موتور دیده شود، هیچ مشکلی وجود ندارد. اما اگر پس از گرم شدن موتور نیز خروج این دود سفید ادامه پیدا کند، نشانه ورود و نشت مایع خنک کننده رادیاتور به محفظه احتراق موتور است. خروج دود سفید از اگزوز اتومبیل به همراه علائمی همچون عدم عملکرد صحیح موتور و کاهش سطح مایع خنک کننده، نشان دهنده این است که آب رادیاتور به محفظه احتراق راه پیدا کرده و احتمالا واشر و سرسیلندر آن را سوزانده است. (برای دانستن علائم سوختن واشر سر سیلندر روی لینک کلیک کنید.)
دود سیاه اگزوز
خروج دود سیاه از اگزوز معمولا زمانی اتفاق میافتد که میان مخلوط سوخت و هوا، هماهنگی و تناسب استاندارد وجود نداشته باشد که این مشکل عمدتا به بخش سوخت اتومبیل مربوط میشود. دود سیاه اگزوز بر اثر سوخت بیش از حد و یا احتراق ناقص اتفاق میافتد. البته عوامل دیگری همچون از کار افتادن سیستم جرقهزنی، خرابی سنسور اکسیژن، وجود مشکل در سیستم انژکتورها و یا کثیف بودن فیلتر هوا موجب ایجاد اختلال در برقراری تعادل مناسب میان میزان سوخت و هوای ورودی به موتور اتومبیل و در نهایت، خروج دود سیاه از اگزوز خواهند شد.
برای برطرف کردن مشکل دود سیاه اگزوز ابتدا باید علت را پیدا کرده و سپس نسبت به حل آن اقدام نمایید. به عنوان مثال اگر فیلتر هوای اتومبیل کثیف و یا سیاه شده باشد، با تعویض آن میتوانید مشکل سیاهی دود اگزوز را برطرف نمایید. اما اگر مشکل در سیستم جرقه زنی خودرو باشد باید وایرها و شمعهای خودرو را مورد بررسی قرار دهید تا مشکل برطرف شود.
دود آبی اگزوز
گاهی مواقع از اگزوز اتومبیلها دود آبی رنگ خارج میشود که عموما در خودروهای فرسود اتفاق میافتد و علت اصلی آن نیز روغن سوزی بوده و عمدتا با بوی سوختگی همراه است. روغن موتور برای روان ساختن قطعات متحرک اتومبیل مورد استفاده قرار میگیرد و اگر خودرو به درستی کار کند، روغن موتور وارد سیستم سوخت نمیشود. اگر اتومبیل خود را اخیرا سرویس کرده باشید، ممکن است مقداری روغن به سیستم برگردانده شده و این روغن اضافی در زمان روشن شدن خودرو در حال سوختن باشد. اگر بعد از مدتی از روشن شدن خودرو، خروج دود آبی رنگ متوقف شود، مشکل خاصی وجود ندارد.
مطالعه کنید: دلایل روغن سوزی ماشین
دلیل دیگر دود آبی اگزوز این است که در حین پر کردن، مقداری روغن بر روی اگزوز ریخته است و در حین رانندگی توسط اگزوز، داغ شده و میسوزد. اگر خروج دود آبی از اگزوز پس از چند دقیقه و پیمودن مسافت چند کیلومتری ادامه پیدا کند، به معنای آن است که مهر و موم سوپاپ یا حلقههای پیستون فرسوده شدهاند و روغن از طریق آنها وارد سیستم سوخت در اطراف سیلندرها یا سوپاپها میشود. دلایل دیگری همچون وجود خراش یا ترک در دیواره سیلندر، شکستگی رینگ کمپرس یا رینگ پیستون نیز میتوانند علت دود آبی اگزوز باشند.
به طور کلی برای آنکه دریابید انواع رنگ دود اگزوز نشانه چیست و چگونه باید آن را برطرف سازید، ابتدا بهتر است مسافتی را با اتومبیل خود طی کنید و موقت و یا دائمی بودن دود اگزوز را مورد بررسی قرار دهید. اگر دود آبی، سفید و یا مشکی در دقایق اولیه روشن شدن موتور از اگزوز خارج شود، احتمالا مشکل خاصی وجود ندارد. اما اگر خروج دود از اگزوز ادامه پیدا کند و صداهای ناهنجاری از موتور شنیده شود، حتما در اسرع وقت به مکانیک مراجعه کرده و مشکل را برطرف سازید تا از آسیب جدی به قطعات اتومبیل خود جلوگیری نمایید.